ଓଡ଼ିଆ ବାର୍ତ୍ତା/ ବାଲେଶ୍ବର (କୃଷ୍ଣ କୁମାର ମହାନ୍ତି): ଫକୀରମୋହନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଣୀ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ ସହ ବାୟୋସାଇନ୍ସ ଓ ବାୟୋ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିଭାଗର ମିଳିତ ସହଯୋଗ ଦ୍ବାରା ଆୟୋଜିତ ଏକ ଦୁଇଦିନିଆ କର୍ମଶାଳା ଉଦଯାପିତ ହୋଇଯାଇଛି। ୧୮ ତାରିଖରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର କୁଳପତି ପ୍ରଫେସର ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ପରୋକ୍ଷ ସଭାପତିତ୍ବ ଓ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ପରିଷଦର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଫେସର ଭାସ୍କର ବେହେରାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଏହି ଦୁଇଦିନିଆ ଜାତୀୟ କର୍ମଶାଳା ଉଦଘାଟିତ ହୋଇଥିଲା। ଆମନ୍ତ୍ରିତ ପ୍ରମୁଖ ଅତିଥିମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯରେ ଜୁଲୋଜିକାଲ ସର୍ଭେ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଧୃତି ବାନାର୍ଜୀ, ଡନ୍ ବସ୍କୋ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଫେସର ଶୁଶୀଲ କୁମାର ଦତ୍ତ, ଆରସିସିଏଫ-ବାରିପଦାର ପ୍ରକାଶ ଚାନ୍ଦ ଗୋଗିନେନୀ, ଡବ୍ଲୁ.ଆଇ.ଆଇ.ର ପୂର୍ବତନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବି.ସି. ଚୌଧୁରୀ, ଗୋଆ ସ୍ଥିତ ଏନ.ଆଇ.ଓ.ର ପୂର୍ବତନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଡ଼କ୍ଟର ଅନୀଲ ଚାଟାର୍ଜୀ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗଦେଇ ଥିଲେ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା (Horse-shoe Crab)ର ନିୟମିତ ମନିଟରିଂ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ, ବାସସ୍ଥାନ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଗତ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ଆଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି।ଜୁଲୋଜିକାଲ ସର୍ଭେ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରୟାସ ନେଇ ଆୟୋଜିତ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ, ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ାକୁ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ବଞ୍ଚାଇବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ସଂରକ୍ଷଣବାଦୀ, ସ୍ଥାନୀୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗୀତା ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବାର ଲକ୍ଷ୍ଯ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ମାନେ ତଥା ସ୍ଥାନୀୟ ସଂରକ୍ଷଣ ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି, “ଏହି କର୍ମଶାଳା ଆମମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆଖି ଖୋଲିଛି। ଏଠାରେ ଆହରଣ ଯାଇଥିବା ଜ୍ଞାନ ନିଃସନ୍ଦେହରେ ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ାର ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସହାୟକ ହେବ।”
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଆମନ୍ତ୍ରିତ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବବିଜ୍ଞାନୀ ତଥା ବକ୍ତା କହିଛନ୍ତି, “ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା ଆମର ଉପକୂଳ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଅଟେ, ଏଣୁ ସେମାନଙ୍କ ବଞ୍ଚିବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।” ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା ସଂରକ୍ଷଣ ସଂପର୍କିତ ଏହି କର୍ମଶାଳା ଏକ ଚମତ୍କାର ସଫଳତା ଥିଲା, ବିଭିନ୍ନ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରି ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ତଥା ପରିବେଶଗତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ବୋଲି ବିଭାଗ ମୂଖ୍ଯ ସୂଚୀତ କରିଛନ୍ତି। ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ାର ବର୍ଦ୍ଧିତ ସଂଖ୍ୟାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରୟାସ ଏବଂ ସଚେତନତା ଗୋଷ୍ଠୀର ସମ୍ପୃକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଥିଲା। ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା ଏବଂ ସଂପୃକ୍ତ ଜୀବମାନଙ୍କର ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ବାସସ୍ଥାନ, ପରିବେଶ ଏବଂ ଜୈବ ଚିକିତ୍ସାର ମହତ୍ତ୍ବ, ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୈବ-ଉତ୍ସ ଗୁଡିକର ପ୍ରୟୋଜନ, ହର୍ଷ ସୁ କଙ୍କଡ଼ାର ବାସସ୍ଥାନ ଏବଂ ପ୍ରଜନନ କ୍ଷେତ୍ରର ସଂରକ୍ଷଣ, ସେମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ତଥା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଅଗ୍ରୀମ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ପ୍ରୟୋଗ ଇତ୍ୟାଦିର ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ତଥା ପରିବେଶଗତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଜାତିର ସଂରକ୍ଷଣ ତଥା ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ “ଭାରତୀୟ ହର୍ସ ସୁ କଙ୍କଡା ଏବଂ ସଂପୃକ୍ତ ଜୀବମାନଙ୍କର ସଂରକ୍ଷଣ” ଉପରେ ଜାତୀୟ କର୍ମଶାଳାକୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ହର୍ସ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା ଗୁଡିକ ଜୀବନ୍ତ ଜୀବାଶ୍ମ ଭାବରେ ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ପରିବେଶ ବିଷୟରେ ମୂଲ୍ୟବାନ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରେ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞଗଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ।
ବୈଜ୍ଞାନିକ, ସଂରକ୍ଷଣବାଦୀ, ନୀତି ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀ ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିବା, ଅନୁସନ୍ଧାନ ତଥ୍ଯ ବାଣ୍ଟିବା ଏବଂ ହର୍ସ ସୁ କଙ୍କଡ଼ା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସହଯୋଗୀ ଜୀବ ତଥା ସେମାନଙ୍କର ଇକୋସିଷ୍ଟମ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ କର୍ମଶାଳାରେ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଧ୍ୟାପନା, ପାରସ୍ପରିକ ଆଲୋଚନା, ବୈଷୟିକ ଅଧିବେଶନ, ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ଏହି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଜୀବମାନଙ୍କର ବଞ୍ଚିବା ଏବଂ ସେମାନେ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଜୈବ ବିବିଧତା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରତିପୋଷଣ ପାଇଁ ଏହି କର୍ମଶାଳାରେ ଆଲୋକପାତ ହୋଇଥିଲା। ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଅଧ୍ୟାପକ, ଗବେଷକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାନେ ଏହି କର୍ମଶାଳାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସଂଯୋଜକ ଓ ସହ ସଂଯୋଜକ ଭାବେ ପ୍ରଫେସର ବିଷ୍ଣୁପ୍ରସାଦ ଦାଶ ଡ଼କ୍ଟର ଭାରତ ଭୂଷଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ତଥା ଅର୍ଗାନାଇଜିଙ୍ଗ୍ ସେକ୍ରେଟେରୀ ଭାବେ ଡ଼କ୍ଟର ନିଳାଦ୍ରୀ ଭୂଷଣ କର ଦାୟିତ୍ବ ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଡ଼କ୍ଟର ମନୋଜିତ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ ସଂଚାଳନ କରିଥିଲେ।
